دنیای بورس: بدون شک امروز یکی از بهیادماندنیترین روزهای بورس تهران لقب خواهد گرفت. هنوز یک ساعت از معاملات نگذشته بود که شاخص کل با جهش بیش از 6 هزار واحدی رکوردهای قبلی را شکست و با پرواز 7 کانالی، بالاتر از ارتفاع 155 هزار واحدی ایستاد. پیش از این، رکورد بیشترین رشد درصدی و مقداری شاخص کل در پانزدهم مرداد امسال، با رشد 3.8 درصدی رقم خورده بود که این رکورد با جهش بیش از 4 درصدی شاخص در معاملات امروز شکسته شد.
«صلح آخر» سیاستگذار
تشدید تقاضای عمومی در بازار سهام را باید از دو منظر نگاه کرد. اولین عامل کاهش ارزش پول است که بهعنوان محرک عام موثر بر رشد تقاضای سهام ارزیابی میشود و نقش عمومی در انتقال نقدینگی به بورس تهران دارد. استقبال پرشور سرمایهگذاران از اکثریت صنایع بورسی را از این چشمانداز میتوان توضیح داد. البته باید توجه داشت پولهای هراسان از تورم که در هفته اخیر بهطور محسوسی روانه بازار سهام شد، نهتنها به تقویت ارزش سهام خوشبنیاد کمک کرد بلکه در تقاضای کاذب برخی سهام موثر بوده است.
علاوه بر این، سد دیگری شکسته شده است که طی این مدت مانع از رشد سرمایهگذاری در سهام تولیدکنندگان محصولات پایه بود. «حذف سقف رقابت» برای معاملات محصولات فولادی در بورس کالا مهمترین عامل موثر در معاملات دو روز گذشته بوده است که پس از مدتها انتظار، سرانجام مورد پذیرش سیاستگذار قرار گرفت. پس از تایید نهایی حذف سقف رقابت برای فولادسازان فروشنده در بورس کالا، موج عظیمی از نقدینگی روانه معاملات سهام وابسته شد که این روند در معاملات امروز نیز به همان شدت ادامه یافت و طولانیترین صفهای خرید بازار را برای سهام زنجیره فولاد به ارمغان آورد. پس به این ترتیب، عقبگرد سیاستگذار از سیاستهای رانتآفرین را باید عامل اصلی حرکت قابلتوجه نقدینگی به بازار سهام در شمار آورد.
امید به تعدیل وسیع قیمت
همزمان با حذف سقف رقابت برای محصولات فولادی، زمزمههای برداشتن حذف سقف دامنه نوسان برای محصولات پتروشیمی در بورس کالا قوت گرفته است. روز گذشته حسین عبده تبریزی، عضو شورای عالی بورس، بر این موضوع انگشت تاکید نهاد و از ضرورت اصلاح قیمت کالاهای پایه پتروشیمی در بورس کالا خبر داد. ایشان با ابراز خرسندی از پایان ارزانفروشیهای رانتآفرین در بستر بورس کالا، از حل مساله پتروشیمیها در پنجشنبه جاری وعده داد. به نظر میرسد بازار به این باور رسیده که قیمت محصولات پتروشیمی از قید قیمتگذاری دستوری رها خواهد شد. به همین دلیل است که نقدینگی به صورت محسوسی در این سهام به گردش درآمده است. بیش از یکچهارم ارزش معاملات خرد امروز در سهام گروه پتروشیمی در گردش بوده است و نماد بزرگان این صنعت نظیر «فارس» و «پارس» بیشترین حمایت را از شاخص به عمل آوردهاند. روند یکپارچه رشد قیمتها در نمادهای مزبور حاکی از انتظار اهالی بازار سهام برای تجربه یک رشد قیمت پایدار است.
چهارمین رکورد درصدی رشد روزانه
نگاهی به رشدهای بورس در تاریخ نشان میدهد که امروز چهارمین رشد درصدی در 20 سال اخیر به ثبت رسیدهاست. اما این رشد از نظر ابعاد قابل قیاس با رشدهای گذشته نیست. سابقه تجربه تمام رشدهای بیش از 4 درصدی در بازار سهام به قبل از نیمه دوم سال 88 بازمیگردد. پذیرش بسیاری از شرکتهای بزرگ در بورس و بزرگتر شدن این بازار و افزایش حجم و ارزش معاملات و افزایش ضریب نفوذ این بازار در میان مردم عواملی هستند که بازار سهام را به سمت کارا شدن هرچه بیشتر به پیش خواهند برد.
بازههای 10 درصدی و باز شدن قفل معاملات
برخی از نمادهای بورسی به علت ارائه شفافسازی در خصوص تاثیر متغیرهای مختلف بر روند سودآوری و همچنین تجربه رشد قیمتهای بالای 20 درصد در بازه 5 روز کاری با بازگشایی مرحله دوم همراه شدند که این اتفاق با توجه به باز شدن مجدد دامنه نوسان منجر به دست به دست شدن بیشتر سهام و عدم قفل شدن تقاضا در صفهای خرید است. تجربه این آزادی محدود در دامنه نوسان نشان میدهد که گرچه ترس از شدت گرفتن فعالیتها سفته بازانه در اینگونه بازارها افزایش مییابد اما سرعت رسیدن به بلوغ سرمایهگذاری در میان اهالی بورسی را به شدت افزایش میدهد و آن زمان است که لزوم توجه به ابزار مشتقه و به تبع آن تخصصی شدن فرآیند سرمایهگذاری در این بخش از اقتصاد قوت مییابد.
نقش تسهیلکننده بازار در آینه آزادی قیمتها
در معاملات رینگ فرآوردههای نفتی بورس کالا شاهد تعدیل با توجه قیمت وکیوم باتوم پالایشگاه شیراز و اصفهان هستیم. این محصول که در آخرین جلسه معاملاتی در محدوده قیمت 3900 تومان به ازای هر کیلوگرم مورد داد و ستد قرار گرفت، امروز با سقف تقاضای قیمتی 3200 تومانی مواجه است و با توجه به حجم تقاضا انتظار میرود که قیمت میانگین موزون معاملات وکیوم باتوم به کمتر از 3100 تومان نفوذ کند. بارها در گزارشهای قبلی بر این نکته تاکید شده بود که ساز و کار بازار میتواند در میانمدت به تعدیل قیمتها براساس اصل هزینه و فایده کمک کند در حالیکه کنترلهای دستوری صرفا عطش خرید براساس ترس را بالا میبرد و قیمتهای غیرواقعی را شکل میدهد. این اتفاق منجر به برچیده شدن صف خرید در نمادهای پالایشی و افزایش عرضه در این نمادها شد.