شهریور طلایی «شسپا»؟/ نوسان چشم‌گیر سودآوری 97 در تلاطم نرخ‌گذاری

09:04 - 1400/01/21
شرکت نفت سپاهان از جمله تولیدکنندگان روانکار در کشور است که عمده محصولات خود را در بازار صادراتی به فروش می‌رساند. «شسپا» از جمله نمادهایی است که به واسطه آزادسازی نرخ دلار با احتمال جهش سودآوری مواجه است. در این میان اما ابهام نرخ خوراک و همچنین رویه تولید موانع رشد سودآوری این شرکت هستند.
شهریور طلایی «شسپا»؟/ نوسان چشم‌گیر سودآوری 97 در تلاطم نرخ‌گذاری

دنیای بورس: پیش از این «دنیای بورس» به تحلیل سودآوری نفت سپاهان در بازه‌‌های زمانی مختلف پرداخته بود. در این خصوص نخستین تحلیل‌های موجود از «شسپا» در قیمت‌های کمتر از هزار تومان در آبان سال گذشته منتشر شد که به توان قابل توجه رشد سودآوری اشاره شده بود. در ادامه «شسپا» در مدت زمان کوتاهی بازدهی 60 درصدی را به ثبت رساند. در گزارش شعاع جذابیت‌های بورسی بر این نماد به عنوان یکی از سهم‌های پرپتانسیل بورسی تاکید شده بود. در تحلیل‌های اخیر نیز به توان رشد محسوس سودآوری این شرکت بر اساس آخرین تغییرات نرخ‌گذاری خوراک و همچنین فروش محصولات با نرخ دلار آزاد اشاره شد. در این گزارش عوامل اثرگذار بر سودآوری و روند قیمتی سهام نفت سپاهان بررسی شده است. 

نرخ خوراک روانکاران

نرخ خوراک روانکاران از مواردی بود که در ماه‌های اخیر توجه معامله‌گران سهام را به خود جلب کرد. تلاش وزارت نفت برای حذف رانت خوراک در این بخش نیز در نهایت ناکام ماند. روانکاران به دنبال جلوگیری از افزایش نرخ خوراک این موضوع را بیان کردند که اگر بنا به آزادسازی نرخ خوراک است باید سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان حداقل افزایش نرخ 100 درصدی در بخش فروش داخلی اعطا کند تا این شرکت‌ها توانایی جبران افزایش هزینه خوراک را داشته باشند. رانت موجود اثر محسوسی بر سودآوری روانکاران با محوریت نفت سپاهان دارد که تاکنون وزارت نفت از حذف آن ناکام مانده است. با وضعیت کنونی به نظر می‌رسد حداقل در کوتاه‌مدت این رویه ادامه‌دار باشد. طی عرضه‌های اخیر بورس کالا لوبکات با قیمت پایه عرضه شد که بر اساس ارز 4200 تومانی تعیین شده است.

در صورت‌های مالی نفت سپاهان علاوه بر لوب‌کات از ایزوریسایکل نیز استفاده می‌شود که با جهش قیمتی در بورس انرژی مواجه شده است. در خصوص نرخ این محصول در صورت‌های مالی نفت سپاهان نمی‌توان اظهار نظر دقیقی داشت اما سودآوری این شرکت در گزارش پیش رو بر اساس قیمت پایانی آیزوریسایکل در آخرین معاملات و با در نظر گرفتن قیمت پایه لوبکات ارائه شده است.

نگرانی از رویه تولید

بررسی رویه تولید نفت سپاهان از ابتدای سال تاکنون به افت نسبی تولید این شرکت به خصوص در تابستان اشاره دارد. این موضوع در سال گذشته نیز مشاهده شده است. علاوه بر این به نظر می‌رسد  افت تولید لوبکات در پالایشگاه نفت اصفهان به دنبال افت کلی تولید این پالایشگاه در تیرماه نیز در ضعف مقدار تولید «شسپا» بی‌تاثیر نبوده است. در شرایط کنونی انتظار برای انتشار عملکرد شهریور «شسپا» وجود دارد. در شهریور سال گذشته این شرکت بدترین عملکرد تولید را به ثبت رسانده است. در حالی‌که میانگین تولید ماهانه این شرکت در سال گذشته بیش از 60 هزار تن بوده است در شهریور سال گذشته در مجموع 20 هزار تن محصول در نفت سپاهان تولید شده است.

با این حال به نظر می‌رسد با بازگشت تولید پالایش نفت اصفهان به مدار معمول تولید و همچنین رویه صعودی تولید نفت سپاهان در سال‌های گذشته انتظار جبران افت تولید وجود دارد. در این خصوص طی سال‌های 94، 95 و 96 نفت سپاهان در مجموع دو محصول روانکار و محصولات جانبی به ترتیب 707، 721 و 727 هزار تن تولید داشته است. گرچه طی ماه‌های اخیر تولیدات این شرکت مسیر نزولی را در پیش گرفته است اما به نظر می‌رسد باید در انتظار بازگشت تولید به مسیر قبلی بود. بر این اساس مجموع تولید 720 هزار تنی برای سال جاری مورد انتظار است.

انتظار برای عملکرد درخشان شهریور

پس از آزادسازی نرخ دلار از میانه مرداد مبلغ فروش شرکت نفت سپاهان در مسیر صعودی قرار گرفته است. در خصوص عملکرد شهریور نفت سپاهان به چند موضوع باید توجه کرد. به واسطه عدم فروش محصولات این شرکت در بهار سال جاری موجودی قابل توجهی در این شرکت وجود دارد که در شرایط کنونی و با امکان تسعیر ارز با نرخ بازار ثانویه انتظار برای فروش این محصولات در شهریور وجود دارد. بر اساس اکسل‌های گزارش تفسیری صورت‌های مالی بهار این شرکت تا پایان بهار 103 هزار تن موجودی کالای ساخته‌شده داشته است. علاوه بر این حدود 5 هزار تن به موجودی این شرکت بر اساس عملکرد تولید و فروش تیر اضافه شده است. بر این اساس می‌توان به فروش موجودی در شهریور امیدوار بود.

نکته دوم به رویه تولید بازمی‌گردد. گرچه افت تولید در شهریور سال گذشته مشاهده شده است اما در همین ماه فروش شرکت اعداد قابل توجهی را نشان می‌دهد (حدود 60 هزار تن فروش در برابر تولید حدود 20 هزار تنی). نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد ناهمخوانی (البته نه‌چندان جدی) اعداد مرتبط با تولید  در عملکرد ماهانه با صورت‌های مالی این شرکت است. در شرایط کنونی باید در انتظار تولید «شسپا» در شهریور بود. همان‌طور که در نمودار مشخص است تولید نفت سپاهان در ماه‌های مختلف نوسانات قابل توجهی را داشته است. در حالی‌که مجموع تولید این شرکت در ماه گذشته حدود 50 هزار تن بوده است در کارنامه تولید یک سال و نیم گذشته سقف تولید ماهانه حدود 70 هزار تن نیز دیده می‌شود. بر این اساس رویه تولید این شرکت جالب توجه است.

شهریور طلایی «شسپا»؟/ نوسان چشم‌گیر سودآوری 97 در تلاطم نرخ‌گذاری19

بر این اساس پتانسیل فروش از موجودی، افزایش تولید و فروش محصولات تولید‌شده در کنار افزایش نرخ فروش محصولات (با توجه به آزادسازی نرخ دلار) می‌تواند به رشد درآمد فروش شهریور نفت سپاهان تا 400 میلیارد تومان کمک کند. این در حالی است که فروش این شرکت در مرداد در سطح 200 میلیارد تومان بوده است و میانگین ماهانه در 5 ماه نخست سال مالی به حدود 182 میلیارد تومان می‌رسد.

رویه سودآوری «شسپا»

با توجه به موارد اشاره‌شده امکان تحقق سود بیش از 400 تومانی در نیمه نخست «شسپا» وجود دارد. این شرکت در فصل بهار 121 تومان سود محقق کرده بود. اعداد قابل توجهی برای سودآوری سال جاری نفت سپاهان می‌توان عنوان کرد. با فرض تکرار مقدار تولید سال گذشته و خرید لوبکات با نرخ ارز 4200 تومانی «شسپا» توانایی ساخت سود 1500 تومانی را در سال 97 خواهد داشت. این سهم در آخرین معاملات امروز در قیمت 2260 تومان معامله شد. البته این سقف سودآوری این شرکت نبوده و با اختلاف نرخ آزاد و ارز مبنای محاسبه خوراک تا پایان سال رشدهای قابل توجه سودآوری «شسپا» مورد انتظار است.

با فرض افزایش مبنای نرخ ارز خوراک تا 8500 (یکسان‌سازی مبنای نرخ فروش و خرید خوراک) این شرکت توانایی ساخت سود 750 تومانی را به ازای هر سهم در سال جاری خواهد داشت. اگر ضعف تولید تا پایان سال ادامه داشته باشد (احتمال اندکی برای این موضوع وجود دارد) سود حدود 600 تومانی را تا پایان سال می‌توان متصور بود.

بر این اساس از طرفی کف حدود 600 تومانی را در حالت بدبینانه می‌توان برای سودآوری نفت سپاهان در نظر گرفت و از سوی دیگر سقف سود این شرکت می‌توان تا سه برابر این عدد باشد. تحلیل انجام‌شده بر اساس اطلاعات موجود در شرایط کنونی است. بررسی رویه تولید و فروش این شرکت در سال‌های تحریم (بازه 90 تا 91) نیز از این موضوع حکایت دارد که برخلاف دیگر شرکت‌های صادرکننده این شرکت موفق به افزایش فروش صادراتی در آن سال‌ها شده است. همچنان باید در انتظار اطلاعات آتی بود اما به نظر می‌رسد سهام نفت سپاهان از نظر نسبت قیمت به درآمد انتظاری وضعیت جذابی را دارا است. 

شهریور طلایی «شسپا»؟/ نوسان چشم‌گیر سودآوری 97 در تلاطم نرخ‌گذاری20

نکته نگران‌کننده از صورت‌های مالی «شسپا»

یکی از نکات نگران‌کننده از نفت سپاهان را می‌توان در بندهای حسابرسی این شرکت در سال‌های گذشته مشاهده کرد. توانایی فروش صادراتی این شرکت امکان دست‌درازی به حساب‌های این شرکت را در سال‌های گذشته فراهم کرده بود. بر این اساس مبالغ قابل توجهی از مطالبات مشکوک‌الوصول در صورت‌های مالی این شرکت مشاهده می‌شود. از طرفی نرخ‌های فروش صادراتی این شرکت چندان مشخص نیست و این رویه غیرشفاف می‌تواند عامل نگران‌کننده برای سهام‌داران باشد. بر این اساس این انتظار وجود دارد که تلاش بیشتری برای شفاف‌سازی به خصوص در گزارش‌های ماهانه انجام شود تا بتوان اطمینان بیشتری به شفافیت شرکت داشت. گزارش ماهانه و عملکرد نیمه نخست از مواردی است که می‌تواند بر رویه قیمتی سهام این شرکت موثر باشد. علاوه بر این، اخبار حوزه خوراک این شرکت‌ و دیگر روانکاران باید به دقت دنبال شود.