اگر بخواهیم روند صنعت پرداخت الکترونیک در سالهای اخیر را بررسی کنیم. مجموع درآمد شرکتهای پرداخت الکترونیک پذیرفته شده در بورس تهران یک شاخص قابل قبول به نظر میآید.
این رقم در پایان سال 93 معادل 2664 میلیارد تومان بودهاست و در پایان سال 96 به بیش از 7200 میلیارد تومان رسیده که حاکی از رشد 170 درصدی در بازه 3 ساله است. به طور متوسط رشد سالانه صنعت (شرکتهای بورسی فعال در این زمینه) چیزی در حدود 39 درصد بوده که سرعت رشد آن در سالهای 95 و 96 پرشتابتر دنبال شدهاست.
سهم سپ از بازار
اگر ملاک درآمد ارائه خدمات باشد، سهم سامان پرداخت از مجموع درآمدهای صنعت طی سالهای اخیر افزایش یافته ولی این سرعت این رشد در سال 96 منفی شده است. در سال 93 سهم «سپ» از درآمدهای این بازار 6.3 درصد بود که طی دو سال به 15.1 درصد و در سال 96 به 13.6 درصد رسیدهاست.
اما سهم سودآوری خالص شرکت از کل سود صنعت در سال 96 با این شاخص در سال 93 برابر است. با این تفاوت که کیک سودآوری رشد بیش از سه برابری را تجربه کرده است.
عواملی نظیر انتخاب محصولات ارائه شده و عملکرد بهینه کنترل هزینهها نقش اصلی را در بهبود شرایط سودآوری شرکتها داشتهاند و از این منظر عملکرد سامان پرداخت چندان قابل قبول نبودهاست. نسبت سود خالص به درآمدهای شرکت در سال 93 معادل 28 درصد بودهاست که به متوسط 15 درصد رسیده است. هرچند کاهش بهرهوری در زمینه ساخت سود با بالا رفتن حجم فعالیتها جبران شدهاست اما وجود رقبای قدرتمندی همچون آسان پرداخت و به پرداخت عرصه رقابت را تنگتر و اجازه گرفتن سهم بازار از دست رفته طی سال 96 را سختتر خواهد کرد.
سهم اجزای مختلف درآمدزایی
کارتخوان فروشگاهی، ابزار پذیرش اینترنتی و ابزار پذیرش موبایلی به عنوان سه منبع اصلی درآمد شرکتهای پرداختی به حساب میآیند. براساس اطلاعات موجود، تناسب درآمدزایی شرکت سامان پرداخت از منابع یاد شده به شکل متوازنی توزیع شده و در این میان سهم از تراکنش اینترنتی و موبایل به ترتیب با ۳۰.۱ درصد و ۱۹.۴ درصد در رتبه نخست قرار دارد. سهم از تراکنش کارتخوان و سهم از تعداد کارتخوانهای کشور نیز به ترتیب ۱۶ درصد و ۱۲.۸ درصد است. اما کاهش ۴ درصدی سهم تراکنش موبایلی به نوعی هشدار از بین رفتن این بازار شارپی و دادن میدان به رقبا را صادر کرده است این در حالیست که سهم تراکنش اینترنتی با وجود کاهش ۲.۵ درصدی نسبت به سال ۹۴ وضعیت مناسبی دارداما از حیث تعداد تراکنشها این بخش از سایر رقبای خود عقب است. نتیجهگیری از بررسی منابع درآمدی «سپ» حاکی از کاهش تعداد تراکنشهای بالقوه طی سه سال اخیر است که با مصوبه هیات وزیران در خصوص رفع انحصار شرکت های PSP میتواند با خطر بیشتری نیز مواجه شود.
از لحاظ ساختاری و مسیر پیش رو، سامان پرداخت را میتوان با تجارت الکترونیک پارسیان مقایسه کرد و انتظار بازار که در قالب نسبت P/E خود را نشان میدهد، منطقا به P/E «رتاپ» بیشتر متمایل خواهد بود. با این تفاوت که تجارت الکترونیک پارسیان سهمی در بازار کارتخوان فروشگاهی ندارد و مزیت یاد شده برای سامان پرداخت به عنوان یک گزینه ارزشمند برای ارزشگذاری بیشتر تلقی خواهد شد.
سهمی شتابنده یا فرسایشی؟
همانطور که عنوان شد، حفظ بازار تراکنشهای موبایلی به عنوان یک گزینه پرمخاطب و با بازار رو به گسترش شتابدهنده اصلیست که در این میان «آپ» گوی سبقت را از سایر رقبا ربودهاست. مزیت نسبی «سپ» به سایر رقبا و اتخاذ سیاست مناسب برای مواجهه با تغییرات احتمالی برای ارایه برنامههای کاربردی نقش ویژهای در چیدمان آتی سهم بازار این خدمت ایفا میکند که در این زمینه شرکت سامان پرداخت عملکرد قابل قبولی از خود ارایه کردهاست و میتوان به آینده شرکت امیدوار بود. در این زمینه شرکت سامان پرداخت را باید در زمره شرکتهای پرشتاب به حساب آورد و با گسترش و رواج هرچه بیشتر بازار پرداخت اینترنتی، سهم درآمدزایی «سپ» نمایانتر میشود. بنابراین با حذف احتمالی بستر USSD همانطور که در تحلیلهای قبلی عنوان شد، آسان پرداخت بیش از سایر رقبا متضرر شده و سامان پرداخت به دلیل بسترسازی مناسب در ارایه راهکارهای جایگزین، چشمانداز روشنی دارد.
قیمت مناسب برای «سپ»
صورتهای مالی ارایه شده برای سامان پرداخت حاکی از سودآوری 818 ریالی به ازای هر سهم تا پایان دوره مالی منتهی به ۳۰ آذر ۹۶ است. سود سه ماه نخست سال مالی ۹۷ نیز به ۲۵۶ ریال به ازای هر سهم میرسد. پیشبینی سودآوری شرکت برای سال مالی ۹۷ معادل ۱۰۴۸ ریال به ازای هر سهم است که توضیحات شرکت حاکی از پوشش ۳۵ درصدی بودجه در ۵ ماه نخست این سال مالیست. با محاسبات صورت گرفته دادن نسبت P/E بالای ۷.۵ به این شرکت با توجه به وضعیت سایر رقبا خوشبینانه است و این نسبت برای هدف نهایی قیمت هر سهم در کوتاهمدت در نظر گرفته میشود. اما فرض ساختن سود ۱۰۴۸ ریالی برای سال ۹۷ نیز با دست بالا گرفتن درآمدهای شرکت منظور شده که با تعدیل آن و بهبود وضعیت حاشیه سود ناخالص نسبت به پیشبینی مورد نظر به سود ۹۵ تومانی برای هر سهم این شرکت خواهیم رسید. این سود با نسبت P/E یاد شده، قیمت ۷۱۰ تومانی را برای رعایت جانب احتیاط عرضه میکند که فاصله ۸ درصدی (با احتساب کارمزد خرید و فروش) از سقف قیمت عرضه اولیه دارد.