شمای کلی وضعیت تولید و فروش «ارفع» در سال 96
کل مبلغ فروش «ارفع» در سالی که سپری شد نزدیک به 1340 میلیارد تومان بود که این مبلغ تقریبا 2 درصد بیش‌تر از آخرین مبلغ پیش‌بینی شده شرکت (1316 میلیارد تومان) بود. همچنین در زمینه تولید شمش، این شرکت با تولید نزدیک به 70 هزار تن در آخرین ماه سال توانست میزان پیش‌بینی شده خود برای تولید در سال مالی 96 را (800 هزار تن) محقق کند. بر این اساس میزان تولید شمش «ارفع» نسبت به سال 95 رشدی نزدیک به 11 درصد داشته و به تکمیل ظرفیت اسمی رسیده است. در زمینه تولید آهن اسفنجی نیز این شرکت توانسته است با تولید 850 هزار تنی فراتر از ظرفیت اسمی خود رود؛ با این وجود حجم تولید این محصول نسبت به سال گذشته با افت 13 هزار تنی مواجه شده است.
در رابطه با فروش محصولات، چند نکته دیگر نیز حائز اهمیت است:
«ارفع» در برآوردهای خود، میزان فروش شمش برای سال 96 را 800 هزار تن (برابر با حجم تولید این محصول) لحاظ کرده بود؛ با این وجود رشد نرخ‌های فروش این امکان را به ارفع بخشید تا علاوه بر پوشش مبلغ پیش‌بینی شده درآمدهای خود، از فروش نزدیک به 17 هزار تن از این مقدار صرف‌نظر کند. نهایتا طی سال گذشته بیش از 19 هزار تن به موجودی شمش ساخته شده این شرکت افزوده شد و بدین ترتیب «ارفع» با موجودی نزدیک به 73 هزار تن به استقبال سال 97 آمده است.
نکته دیگر در رابطه با فروش «ارفع» وسعت بخشیدن به سهم صادرات از فروش این شرکت بود؛ امری که به خصوص با افزایش نرخ دلار سبب شد تا نرخ‌های فروش شرکت در ماه‌های پایانی سال با جهشی محسوس همراه شود. در 3 ماه ابتدایی سال 96 تمامی فروش شرکت در بازار داخلی شکل گرفت و صادرات سهمی از این فروش نداشت؛ با این حال «ارفع» در فصل تابستان 21 درصد از حجم محصولات خود را در بازارهای صادراتی به فروش رسانده است. این نسبت در فصل پاییز در حدود 43 درصد بود و در زمستان به 80 درصد رسید.
رویه اتخاذ شده در هدف گرفتن بازارهای فروش، به خصوص با توجه به اهرم‌های قدرتمند نرخ دلار و نرخ شمش فولاد در بازار جهانی رشد سودآوری این شرکت را در سال گذشته به همراه داشت. این درحالی است که روند تعیین نرخ دستوری برای دلار در سال جاری، در کنار محدودیت‌های تجاری ناشی که ممکن است بر کشورمان اعمال شود می‌تواند به عنوان تهدیدهایی برای بازار صادراتی آهن و فولاد ارفع مطرح شوند.
عبور «ارفع» از وام ارزی
با وجود جوانب مثبتی که پیش از این در رابطه با جنبه عملیاتی عملکرد «ارفع» مطرح شد (جوانبی که برای قریب به یقین شرکت‌های فولادی در سال گذشته عمومیت داشت) آن چه در رابطه با رشد سودآوری شرکت آهن و فولاد ارفع جنبه‌ای خاص و برجسته پیدا کرد اعمال ماده 20 قانون رفع موانع تولید بر شرایط این شرکت بود. بر این اساس وام ارزی این شرکت که در سال 91 اخذ شده بود به وام ریالی با بهره 15 درصد تبدیل شد که «ارفع» را مکلف کرد طی دو قسط و تا میانه سال 97 تسهیلات ماخوذه را بازگرداند. بدین ترتیب دو تغییر عمده در صورتحساب‌های سود و زیانی پیش‌بینی‌شده این شرکت اتفاق افتاد: هزینه‌های مالی این شرکت در سال 96 از 14.2 میلیارد به 42.8 میلیارد تومان افزایش یافت و از سوی دیگر خالص درآمدهای غیرعملیاتی آن ( که عمدتا بار زیان ناشی از تسعیر ارز را به دوش می‌کشید) از هزینه 140 میلیاردی به 1.3 میلیارد تومان تقلیل یافت. امری که سبب شد سود هر سهم «ارفع» با تعدیل قابل ملاحظه به بیش از 89 تومان برسد.
برآورد از سود «ارفع» در سال 97
نکته‌ای که در رابطه با برآورد سود 97 هر سهم «ارفع» لازم به توجه است اعمال افزایش سرمایه شرکت در محاسبات بعدی است. بر اساس آخرین مرحله، سرمایه شرکت از حدود 300 میلیارد به 400 میلیارد تومان افزایش خواهد یافت که بنا به طرح توجیهی افزایش سرمایه، به نظر می‌رسد بخشی از این آورده نقدی به پرداخت تسهیلات معوقه و نیز تامین سرمایه در گردش اختصاص داده خواهد شد. در این میان باید توجه تعهدات شرکت در ماده 20 قانون رفع موانع تولید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار که رویه اجرایی آن باید مورد توجه قرار گیرد. هرگونه اختلالی در رویه تسویه تسهیلات ارزی می‌تواند اثرات قابل توجهی در صورت‌های مالی شرکت داشته باشد.
در برآورد سود سال جاری «ارفع» با تکیه بر حجم نسبتا ثابت تولید (800 هزار تن شمش) اصلی‌ترین متغیر اثرگذار را می‌توان میانگین نرخ فروش شمش عنوان کرد. از دیگر سو موردی که باید انتظار آن را داشت افزایش هزینه‌های مالی نسبت به سال 96 است. بنا به نامه شفاف‌سازی، این شرکت برای پرداخت اولین قسط از وام خود به بانک صنعت و معدن بر دریافت 200 میلیارد تومان تسهیلات دیگر حساب کرده است که هزینه‌های مالی این وام در صورت‌های مالی آتی شرکت منعکس خواهد شد.
بنابراین و با توجه به اضطرار دریافت وام می‌توان انتظار داشت که هزینه مالی سال 97 نسبت به سال گذشته رشد محسوسی داشته باشد. با اعمال اختلافات و نیز محافظه‌کاری‌های لازم می‌توان جدول حساسیت زیر را برای سودآوری سال جاری آهن و فولاد ارفع ترسیم کرد:
