علی مرتضوی تحلیلگر شرکت بین المللی آلپاری
زمزمههای یک توافق جدید
به نظر میرسد که جنگ قیمت و سهم بازار تمامیندارد و پس از خیز آمریکا برای فتح قله 10 میلیون بشکه تولید در روز، کشورهای اوپک و نوپک در فکر چاره اندیشی هستند. خالد الفالح گفته است که کشورهای تولید کننده نفت، مذاکرات جدی را برای ادامه همکاریها پس از سال 2018 آغاز کردهاند. البته این مذاکرات لزوما به معنای کاهش تولید نیست و به نظر میرسد که تلاش تولیدکنندگان متحد، برای کنترل سهم بازار و بررسی سایر راهکارهای تجاری برای حفظ و حمایت از قیمت است. وزیر نفت عربستان بر این نظر است که تولیدکنندگان بزرگ نیاز به برنامهای بلندمدتتر از توافق فریز تولید دارند و لازم است که برای نحوه همکاریها در سطحی جدید پس از سال 2018 نیز رایزنیهایی صورت گیرد. وی این مسئله را به این شکل شرح داد که ادامه همکاریها در چارچوبی بلندمدت به معنای کنترل تولید به صورت بشکه به بشکه و کشور به کشور نیست بلکه به معنای این است که تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، سرمایهگذاران و فعالان اصلی حوزه انرژی متفق باشند که قرار است در این بازار با هم کار کنند و در نتیجه نیازمند همکاری هستند.
اوپک در برنامهای که از سال 2016 آغاز کرد بسیار زیاد به موفقیت نزدیک شده است. بر اساس طرح قبلی این سازمان، هدف اصلی در راستای حمایت از قیمت نفت برای حفظ منافع کشورهای تولیدکننده نفت، کاهش تولید تا رفع مازاد عرضه و ایجاد توازن در بازوهای بازار بود که به زعم بسیاری از گزارشهای تحلیلی و بررسی دادههای اقتصادی این مهم تا پایان 2018 محقق خواهد شد. همین امر موجب شده است تا قیمت در بازار لندن تا 70 دلار و در بازار آتی نیویورک تا 64 دلار رشد کند که بالاترین رکورد قیمت از اواخر 2014 در این بازارها محسوب میشود. اوپک به همراه یازده کشور بزرگ تولیدکننده نفت به رهبری روسیه توافق کردهاند که میزان کل تولید خود را 1.8 میلیون بشکه در روز کاهش دهند تا ذخایر مازاد تجاری به مصرف برسد و بازار متعادل شود. این توافق موسوم به طرح فریز نفتی ابتدا برای یک دوره شش ماهه در دستور کار قرار گرفت و به دلیل موفقآمیز بودن یکبار تا پایان 2017، بار دیگر تا مارس 2018 و در نهایت تا پایان سال 2018 تمدید شد.
حمایت از قیمت کماکان در دستور کار اوپک و نوپک
در همین راستا وزیر نفت روسیه در گفتگویی که روز گذشته با وزیر نفت عربستان داشت گفت همکاری کشورهای تولیدکننده موفقیت آمیز بوده و قیمتها به سطح رضایت بخشی رسیده است و همچنان همه متغیرها نشان میدهد که بازار در مسیر درستی پیش میرود. حمایت روسیه یک روز قبل از نشست کمیته نظارت موسوم به JMMC نشان از توافق دو تولیدکننده قدرتمند نفت دارد.
با توجه به کشش قیمتی پایین نفت، وزرای نفت امارات و عربستان بر این نظرند که افزایش قیمت در بازه کنونی لطمهای به تقاضا وارد نمیکند. وزیر نفت کویت نیز پیش از برگزاری این نشست در عمان گفت که نباید انتظار داشت این نشست با نتایج قطعی در خصوص آینده توافق فریز تولید پایان یابد، ولی باید دانست که این نشست مقدمهای بر بررسی و نتیجهگیری در نشست آتی است ولی ابراز امیدواری کرد که نتیجه آن در نشست ماه ژوئن مشخص شود. وزیر نفت عمان نیز به رسانهها گفت که بحث اصلی تولیدکنندگان این است که آیا باید همین توافق فریز را با سقف گذاری تولید برای هر کشور ادامه داد یا میتوان به شکل جدیدی از توافقات همکاری رسید که در عین حمایت از قیمت که سیاست اصلی تولیدکنندگان است از این دست محدودیتها بکاهد. محمد بن حامد گفت کشورش شکل تازهای از توافق را ترجیح میدهد.
برنامه جایگزین فریز نفتی میتواند تقسیم سهم بازار بین اعضای شرکت کننده در توافق باشد. بسیار محتمل است که این نشست جمعبندی مثبتی در جهت حمایت از قیمتها داشته باشد. با توجه به قدرت اوپک و تولیدکنندگان متحدش میتوان انتظار داشت که با توجه به گزارش بیکر هیوز نفت بتواند تا ساعاتی دیگر هفته خوبی را در مسیر تثبیت قیمت در بازه 70 دلار آغاز کند. لازم به ذکر است پس از اتمام این جلسه، وزیر نفت عربستان در نشست خبری، از تمایل این کشور برای ادامه همکاریها در سال 2019 میلادی (زمان اتمام توافق فعلی فریز نفتی) خبر داد.
کاهش دکلها با افزایش تولید در ایالات متحده
بر اساس آخرین گزارش سازمان اطلاعات انرژی ایالات متحده، تولید نفت این کشور در هفته گذشته 258 هزار بشکه در روز افزایش یافت و به 9 میلیون و 750 هزار بشکه رسید و همین امر موجب شد تا قیمتها در آخرین جلسه معاملاتی هفته تحت فشار واقع شوند. کاهش 0.81 درصدی قیمت برنت، بهای هر بشکه نفت را در این بازار 56 سنت کاهش داد و به 68 دلار و 75 سنت رساند. در بازار نیویورک نیز نفت تحویل فوریه از 64 دلار به 63 دلار و 31 سنت افت کرد. این سازمان در گزارش ماهانه خود بر این نکته تاکید کرد که افزایش تولید کشورهای غیر اوپکی میتواند از اثرات توافق فریز بر بازار بکاهد. بر اساس این گزارش پیشبینی میشود بدهیهای سنگین دولت ونزوئلا و افزایش مشکلات شبکه تولید و انتقال نفت در این کشور موجب کاهش بیشتر عرضه در ونزوئلا و مکزیک خواهد شد.
این در حالی است که سطح ذخایر نفت و موجودی تجاری طی هفته قبل کاهش یافت. بر اساس گزارش موسسه نفت آمریکا سطح موجودی نفت خام طی هفته قبل 5 میلیون و 121 هزار بشکه کاهش داشته که بسیار فراتر از پیشبینیها بود زیرا پیشبینی میشد این کاهش تنها 3 میلیون و 600 هزار بشکه باشد و حاکی از آن است که تقاضا کماکان قدرتمندتر از انتظارات عمل میکند. همچنین بر اساس گزارش سازمان اطلاعات انرژی ذخایر نفت خام و موجودی تجاری نزد شرکتها 6 میلیون و 861 هزار بشکه در هفته قبل کاهش داشته که در مقابل رقم 3 میلیون و 536 هزار بشکهای که پیشبینی میشد بسیار بزرگتر است.
به دنبال افزایش نگرانیها از افزایش تولید نفت ایالات متحده، دادههای موسسه نفت بیکر هیوز از تجهیزات جدید نفتی نشان داد که تعداد دکلهای حفاری بار دیگر کاهش یافته و از 752 دکل به 747 دکل رسیده است. به نظر میرسد تولیدکنندگان آمریکایی نیز حاشیه سود کنونی را به افزایش سهم بازار ترجیح میدهند. تعداد تجهیزات جدید حفاری در طول 19 هفته گذشته پس از آنکه 15 سپتامبر از سطح 756 دکل به 749 دکل کاهش یافت تنها سه بار توانسته از 750 دستگاه بیشتر شود. در حالی که از آن تاریخ قیمت نفت در روند صعودی قرار دارد. بر این مبنا چشم انداز نفت در ادامه سال 2018 کماکان مثبت است.