پس از بروز وقایع اقتصادی، اجتماعی در ابتدای هفته گذشته و ترکیب این اتفاقات با دستورالعمل جدید سازمان بورس مبنی بر حذف پیشبینی سود از تاریخ 9 دی سال 1396؛ شاید یک بدشانسی برای اهالی بورسی رقم خورد. آن هم درست زمانی که شاخص کل سودای رسیدن به عدد 100 هزار واحدی را داشت و پورتفوی سهامداران عموما در وضعیت مناسبی به سر میبرد. تمام این وقایع دست به دست هم داد تا با بروز ریسک و شبه ریسک؛ موجی از نگرانی و عدم اطمینان را در فضای بورس به وجود آید. اتفاقی که میتوانست تمام کاشتههای روزهای خوب سرمایهگذاران خرد را بر باد دهد به همین منظور طیف قابل توجهی از این قشر اقدام به نقد کردن سهام خود کردند تا ابهام موجود برطرف شود.
فشار فروش اگرچه با حمایت حقوقیها به سرعت کنترل شد اما توجیه منطقی برای ورود در قیمتهای افت نکرده سهام برای سرمایهگذاران وجود نداشت و همین موضوع معاملات بازار سهام را از رونق انداخت. از سوی دیگر اطمینان عمومی برای جذب دوباره نقدینگی هنوز فراهم نشدهاست.
سدی به نام برجام
هرچند تمامی رویدادهای یاد شده در جای خود از اهمیت بالایی برخوردارند و تاثیر آنها در به وجود آمدن شرایط کنونی کم نیست اما موضوعی که نباید از آن غافل شد، نزدیک شدن به مهلت تصمیمگیری آمریکا در خصوص برجام است. این موضوع به لحاظ تازگی میتواند به عنوان دستانداز دیگری در تشدید شک و تردیدها سرمایهگذاران را با چالش روبرو سازد.
براساس گزارش «دنیای اقتصاد» دیپلماتها و تحلیلگران سیاسی دو سناریوی متفاوت درباره تصمیم ترامپ مطرح کردهاند.
عباس عراقچی، از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای معتقد است: «تلاشهای رئیسجمهور آمریکا ممکن است در چند روز آینده به نقطهای برسد که واشنگتن بهطور کامل از برجام خارج شود. بنابراین جامعه بینالملل باید برای این مرحله آمادگی داشته باشد.»
در مقابل نگاه عراقچی، دو نشریه معتبر آمریکایی «وال استریت ژورنال» و «پولیتیکو» در گزارشهایی تحلیلی از بقای برجام دستکم در شرایط فعلی خبر دادند. در این خصوص «مارک دوبوویتس»، از مشاوران کلیدی دولت ترامپ در خصوص مسئله ایران پیشبینی کرده است که معافیتهای تحریمی برای ایران تمدید میشود و بار دیگر ترامپ پایبندی ایران به برجام را رد میکند.
تداوم چرخش نقدینگی
برطرف شدن ترس عقب ماندن از بازدهی سهام شرکتهای بزرگتر و افت ارزش معاملات، سمت و سوی پول در گردش بازار را کاملا عوض کردهاست. به همین دلیل تداوم چرخش نقدینگی موجود در بازار سهام آن هم برای کسب بازدهیهای نوسانی و مقطعی شاید محتملترین سناریوی ممکن برای روزهای آتی باشد.
در این فضا عوامل خارجی نقش پررنگی در تخصیص سرمایههای شناور دارد. یکی از این عوامل بدون تردید قیمتهای جهانیست.
قیمتهای جهانی
قیمت جهانی کامودیتیها در شروع سال 2018 نشانی از تزلزل ندارند. گزارشهای «دنیای بورس» را بخوانید:
بازگشت فولاد شانگهای به مدار صعود
افزایش قیمت سنگآهن صادراتی ایران
در این میان قیمت برخی از فلزات اساسی نظیر روی با سرعت قابل توجهی در حال افزایش است. نمودارها نشان میدهد رسیدن به سطح 3400 دلار برای هر تن روی؛ یعنی تکرار سقف 10 ساله و همین موضوع به طور خاص بازدهی سهام مرتبط را در گروه فلزات اساسی متمایز کردهاست.
قیمت جهانی نفت نیز کماکان با توجه به پایبندی اعضای اوپک به معاهده فریز نفتی و کنترل عرضه، میلی به نزول ندارد.
خط و نشان دلار
نرخ ارز با وجود فروکش کردن برخی التهابهای موجود، راه برگشت را در پیش نگرفته و کماکان شاهد رشد نرخ ارز در بازار آزاد هستیم. روز گذشته نرخ دلار در بازار آزاد بار دیگر به سطح 4400 تومان رسید.
این اتفاق یکی از عوامل موثر بر تصمیمگیری بازار موازی (بورس) مبنی بر عدم ورود نقدینگی به تالار شیشهایست. سیگنالهای صادر شده از سوی بازار ارز هرچند میتواند با کاهش ارزش ریال به طور عام و افزایش سودآوری سهام دلاری به طور خاص جذاب باشد اما برای اهالی بورسی اندکی دلهره آور است. سرمایهگذاران رشد ناگهانی نرخ دلار و ارزهای دیگر را به منزله از بین رفتن نظم بازار ارز میدانند و با دقت تحولات این بازار را رصد میکنند. به نظر میرسد با فروکش کردن هیجان در بازار ارز (لزوما اصلاح تا سطوح قبلی مطرح نیست) بازار سرمایه نیز به تدریج شاهد جذب نقدینگی تازه باشد.