علی مرتضوی - تحلیل‌گر شرکت الپری
نفت برنت با توجه به ادامه توقف خطوط فورتیس آخرین روز کاری خود را روی مدار سبز سپری کرد و با رشد 14 سنتی، در 65 دلار و 4 سنت به کار خود پایان داد. با توجه به شروع 63 دلار و 23 سنتی قیمت نفت در آغاز هفته قبل، باز هم شاهد برگشت به روند رشد هفتگی نیز بودیم که این بار عدد 2.8 درصد را نشان می‌داد. همچنین در بازار نیویورک نیز معامله‌گران شاهد رشد بسیار ناچیز قیمت بودند. نفت سبک آمریکا که تحت فشار افزایش تولید روزانه در این کشور قرار دارد، تا ساعاتی قبل با رشد 5 سنتی، در قیمت 58 دلار و 41 سنت برای هر بشکه داد و ستد شد. نفت سبک آمریکا نیز در طول هفته گذشته پس از آنکه روز دوشنبه به کمتر از 57 دلار هم نزول کرده بود، با رشد 2.4 درصدی دوباره به مدار صعودی هفتگی بازگشت.
اتحاد پر حرف و حدیث عربستان و روسیه
سخنان تاثیرگذار آقای نواک روز گذشته در تقویت بازار بی‌اثر نبود. وی در گفتگو با رویترز گفت روسیه و اوپک هیچ عجله ای برای خروج از توافق کاهش تولید ندارند و این توافق را تا هر زمان برای جلوگیری از مازاد عرضه در بازار، ادامه خواهند داد. این سخنان آقای نواک برای معامله‌گران بسیار دلگرم کننده بود. یکی از موضوعات دیگری هم که آقای نواک بسیار شفاف به آن پرداخت مربوط به رابطه روسیه و عربستان بود. همانطور که می‌دانیم، عربستان بزرگترین شرکت نفت خود را موسوم به آرامکو در سال 2018 راهی بورس خواهد کرد و در حالی که مورگان استنلی و گلدمن ساکس دو مشاوره سرمایه‌گذاری بزرگ دخیل در این پروژه هستند، رقابت تنگاتنگی میان اروپا، چین و ایالات متحده برای جذب این شرکت تریلیون دلاری وجود دارد. در این رابطه برخی از تحلیلگران عقیده دارند، تلاش عربستان برای بالا نگه داشتن قیمت نفت تا زمان عرضه اولیه سهام آرامکو، خالی از بحث نیست، از طرفی رابطه بسیار نزدیک روسیه و عربستان برای کنترل بهای نفت گمانه زنی‌ها را در خصوص ایفای نقش روسیه در این برنامه، تقویت کرده است، از همین رو آقای نواک در ادامه گفت که هیچ رابطه مستقیمی بین کاهش تولید و عرضه آرامکو نمی‌بیند. وی در پاسخ به سوالی در این خصوص که آیا احتمال دارد عربستان پس از عرضه آرامکو از توافق کاهش تولید خارج شود گفت: همه طرف‌های بازار تعادل عرضه و تقاضا را دوست دارند و هدف از توافق کاهش تولید نفت، شفاف کردن عرضه و حمایت از قیمت بوده است. البته گذشته از اظهار نظر آقای نواک نباید فراموش کرد که عربستان و روسیه در پی افزایش سطح روابط تجاری خود هستند و در گفتگوی سران دو کشور که روز پنجشنبه انجام شد بر ادامه همکاری‌های نزدیک برای اطمینان از ثبات بازار نفت و فراورده‌های آن تاکید شد. نفت مهم‌ترین فاکتور درآمدی دو کشور است و عربستان در طول یکسال گذشته و به دنبال کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی و بالتبع در سبد اوپک با کسری بودجه بسیار شدیدی مواجه شد که در یک دهه اخیر بی‌سابقه بوده است. آقای نواک نیز با نظر به تقویت سطح همکاری‌های اقتصادی دو کشور پیش‌بینی کرد که قیمت نفت در سال 2018 میلادی بین 50 تا 60 دلار باشد. اهمیت نظر و همکاری عربستان و روسیه در این است که اوپک و روسیه بطور مشترک بیش از 40 درصد از نفت جهان را تولید می‌کنند و ادامه همکاری روسیه با عربستان که بزرگترین تولیدکننده نفت جهان است می‌تواند از قیمت نفت پشتیبانی کند و منجر به افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه شود.
توازن با ثبات عرضه و تقاضا هدف نهایی همکاری روسیه و اوپک
نواک همچنین در خصوص مدت زمان ادامه توافق کاهش تولید گفت همه چیز به زمان رسیدن بازار به تعادل بستگی دارد. به زعم او توافق فریز تنها زمانی پایان می‌یابد که همه تولیدکنندگان از رفع مازاد عرضه و برقراری توازن عرضه و تقاضا مطمئن شده باشند. او اضافه کرد که روسیه با سایر تولیدکنندگان اوپک درک جامع مشترکی دارد ولی هنوز زمان بحث بر سر جزئیات فرا نرسیده است. نواک همچنان که قبل‌تر مقامات اوپک نیز بیان داشته بودند زمان تخمینی برقراری تعادل در بازار نفت را حوالی سه ماهه سوم و چهارم سال 2018 می‌داند. پیشتر محمد بارکیندو و خالد الفالح نیز گفته بودند که با وجود تاثیرات مثبت توافق کاهش تولید در طول 207 هنوز از آنچه می‌خواهند، فاصله دارد و انتظار می‌رود تا پایان سال آینده با ادامه فریز تولید هم مازاد عرضه از میان برود و هم از حجم رو به افزایش ذخایر جهانی کاسته شود. چیزی که گزارش اوپک از ماه نوامبر نشان می‌دهد در مسیر تحقق است. نواک با شفاف کردن موضع روسیه در این خصوص گفت: هدف ما رسیدن به توازن پایدار است. او همچنین اعلام کرد که میزان تولید روسیه در سال 2018 میلادی 547 میلیون بشکه یا 10 میلیون و 980 هزار بشکه در روز باقی خواهد ماند و بیشتر بر افزایش محصولات فرآوری شده یا پالایشی تمرکز خواهد شد. بر این اساس به نظر می‌رسد که هدف تولیدکنندگان بزرگ از جمله روسیه حرکت از خام فروشی به سمت صادرات فراورده‌های نفتی است که حاشیه سود بالاتری دارد و به به دلیل مزیت نسبی کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت در قیمت‌گذاری؛ رقابت با آن‌ها را دشوار‌تر می نماید. آقای نواک همچنین در خصوص افزایش تولید آمریکا و احتمال اینکه این رشد تولید به برنامه اوپک لطمه بزند گفت: انتظار داریم تولید ایالات متحده در 2018 میلادی روزانه 600 هزار بشکه افزایش یابد و آن‌ها هم به جمع کشورهای بالای 10 میلیون بشکه در روز بپیوندند ولی در مقابل میزان تقاضا در این کشور نیز با رشد همراه خواهد بود. از این‌رو نگرانی چندانی از این بابت وجود ندارد.
نقطه نظرات آقای نواک در شرایطی بیان شده است که هفته قبل، بسیاری از موسسات و بانک‌های بزرگ دنیا، پیش‌بینی خود را برای قیمت نفت در سال 2018 میلادی، افزایش داده بودند. در آشفته بازار نفت کماکان می‌توان گفت که اتحاد روسیه و اوپک به اندازه‌ای مستحکم است که بتواند بازار را در مسیر تعادل، به جلو هدایت کند.
