از قول مدیران صنعت دارو، این صنعت در ماههای اخیر به یکی از رکودیترین دوران خود رسیده است. افزایش بار مطالبات در سمت راست ترازنامه شرکتهای دارویی، مشکلات بسیاری را برای تولیدکنندگان به وجود آورده بود. محور عمده گزارشهای «دنیای بورس» نیز از حدود یک سال پیش تاکنون تاکید بر سنگینی روزافزون مطالبات شرکتهای حوزه دارو از بیمهها و دولت بود. به این ترتیب این شرکتها با مشکلات نقدینگی مواجه شدند.
وضعیت کنونی صنعت دارو و به دنبال آن سهام دارویی از یک سال قبل مورد انتظار بود. زمانی که رکود این صنعت ذهن تمامی فعالان بازار سهام را به خود مشغول کرده بود و به طور همزمان گروههای کالایی با مولفههای بنیادی جذاب شدند، رکود حاکم بر صنعت دارو به سهام شرکتهای زیرمجموعه در بورس نیز کشیده شد.
طی هفتههای اخیر اخبار مثبتی از پرداخت مطالبات دارویی به گوش رسیده است. پرداخت مطالبات دارویی میتواند بار سنگین مالی بر این صنعت را سبک کرده که میتواند سیگنالهای مثبت برای سهام این شرکتها باشد. در جدول زیر لیست نمادهای دارویی بر اساس نسبت قیمت به درآمد مرتب شده است. ستون آخر این جدول ارقام جالبی را نشان میدهد که نسبت هزینه مالی به سود خالص شرکتهای دارویی بر اساس آخرین پیشبینی این شرکتها در سال مالی جاری است.
در حالت خوشبینانه اگر مطالبات شرکتهای دارویی پرداخت شده و دوره وصول مطالبات این شرکتها به تدریج کاهش یابد، مدیران این صنعت با افزایش موجودی نقد خود توانایی کاهش بار تسهیلات با نرخ بالا را خواهند داشت. این موضوع میتواند کاهش هزینههای مالی را برای شرکت به دنبال داشته باشد. بر این اساس سهام شرکتی که دارای نسبت قیمت به درآمد جذابی در مقایسه با میانگین بازار است و از سوی دیگر بخش قابل توجهی از سود عملیاتی این شرکت بابت پرداخت هزینههای مالی از بین میرود، گرچه نشاندهنده وضعیت نامناسب نقدینگی در این شرکت است اما در عین حال میتواند پتانسیل برای رشد سودآوری در کوتاهمدت با حذف این بار سنگین از صورتهای سود و زیان سالانه این شرکت باشد.
البته در کنار این موضوع باید به روند تحقق درآمد عملیاتی این شرکت نیز توجه ویژه کرد. عملکرد نیمه نخست در کنار وضعیت تولید و فروش 8 ماه نخست سال میتواند چشمانداز روشنی از وضعیت عملیاتی این شرکت به دست دهد. بار سنگین هزینههای مالی همانطور که اشاره شد نشان از وضعیت نامناسب نقدینگی با حجم بالای مطالبات دارد. ادامه این روند میتواند مطابق با آنچه در برخی از شرکتهای دارویی در سالهای اخیر مشاهده شده، شرکت را به ورطه زیان بکشاند. اما در مقابل این ریسک، پرداخت مطالبات دارویی قرار دارد که میتواند با کاهش هزینههای مالی در بهبود سودآوری شرکتهای دارویی موثر باشد. نشانههای مثبت از این موضوع میتواند در عملکرد 9 ماهه با پرداخت بخشی از مطالبات و کاهش میزان دریافتنیهای تجاری خودنمایی کند.
در خصوص جدول این موضوع باید مورد توجه باشد که هلدینگها مانند «تیپیکو» هزینه مالی اندکی در شرکت اصلی دارا هستند و بار هزینههای مالی در بخش تلفیق پنهان است. با بهبود روند پرداخت مطالبات در شرکتهای دارویی، وضعیت سودآوری شرکتهای زیرمجموعه بهبود پیدا کرده و به دنبال آن در سودآوری هلدینگها نیز موثر خواهد بود. در گروه تامین هلدینگ «تیپیکو» و «دارو» دارای نسبتهای جالبی هستند که میتوانند مورد بررسی بیشتری قرار گیرند. شرکتهای پخش دارو مانند پخش البرز با نماد معاملاتی «پخش» نیز در میان نمادهایی قرار دارد که در مسیر کاهش بار مطالبات میتواند با کاهش هزینههای مالی همراه شوند. این تسهیلات عمدتا به منظور نقدینگی در گردش از سوی شرکتهای اخذ شدهاند و بهبود وضعیت نقدینگی شرکت باعث میشود که شرکت از تمدید این تسهیلات و افزایش بار مالی آنها خودداری کند. البته این موضوع با اما و اگرهای بسیاری همراه است ولی میتواند به تدریج اثرات خود را در شرکتهای دارویی نمایان سازد. این موضوع در کنار اصلاح قابل توجه نمادهای دارویی و انتظار برای چرخش نقدینگی در روزهای خوش بازار سهام میتواند توجه را به سمت این این نمادها جلب کند.