شاخص بورس تهران در انتهای هفته گذشته اگرچه سرانجام موفق شده پس از تقریبا 4سال برای اولین بار از محدوده 88هزار واحدی فراتر رود، اما ارزش نازل معاملات و رکود حاکم بر داد و ستدها این صعود را تا حدودی شکننده نشان می‌دهد. به ویژه آنکه حالا ریسک‌های سیاسی منطقه‌ای و جهانی و همچنین نوسان بازار نفت ابهامات چشم‌انداز بورس را بیش از پیش به رخ می‌کشد. در واقع همین موضوع بوده است که در هفته‌های اخیر ارزش معاملات خرد روزانه بورس را تا محدوده کمتر از 100 میلیارد تومان تنزل داده است.
آغاز هفته با تردید کارشناسان
طبق آخرین نظرسنجی انجام شده توسط «دنیای بورس»، 55درصد از کارشناسان معتقد هستند روند بازار سهام در هفته جاری نزولی خواهد بود. 40درصد دیگر از کارشناسان نیز پیش‌بینی می‌کنند که بورس مسیر کم‌نوسانی را در هفته جاری طی کند و تنها 5درصد از کارشناسان بازار سرمایه معتقد هستند که بازدهی بورس در هفته جاری می‌تواند مثبت باشد. در همین حال تقریبا 65درصد از فعالان بازار نیز روند هفته جاری بورس را کم‌نوسان یا نزولی پیش‌بینی کرده‌اند. از نظر این گروه‌ها ریسک‌های سیاسی مهمترین دلیل برای شکل‌گیری یک روند کم‌نوسان یا نزولی در هفته جاری خواهد بود. آن گروه از فعالان و کارشناسان بازار نیز که روند بازار در هفته منتهی به 3آذرماه را صعودی پیش‌بینی کرده‌اند، در دلایل خود احتمال فروکش کردن تنش‌های سیاسی در هفته جاری به عنوان محرک رشد بورس مطرح کرده‌اند.
ریسک‌های سیاسی
همانطور که پیشتر در گزارش‌های «دنیای بورس» مطرح شده بود، محرک‌های بنیادین بورس تهران برای ادامه مسیر صعودی که از تابستان امسال آغاز شده است، به اندازه کافی قدرتمند هستند. اما ریسک‌های سیاسی این روزها، ارزش معاملات را به مقادیر کمتر از 100 میلیارد تومان در روز تقلیل داده است. بورس تهران این روزها از دو ناحیه با ریسک‌های سیاسی دست و پنجه نرم می‌کند. از طرفی ریسک خروج ایالات متحده آمریکا از برجام (که حالا تصمیم‌گیری درباره آن در اختیار کنگره آمریکاست)، احتمال بازگشت اقتصاد ایران به سال‌های پیش از توافق هسته‌ای را تقویت می‌کند، یا دست‌کم انتظارات فعالان اقتصادی به این گونه است. از طرف دیگر تنش‌های منطقه‌ای که ولیعهد تازه‌کار سعودی مسبب اصلی آن قلمداد می‌شود، هراس از تقابل مستقیم ایران و عربستان را رقم زده است. اگرچه این احتمال به زعم کارشناسان چندان پررنگ نیست، اما به اندازه‌ای قابل توجه هست که روح حساس سرمایه‌گذاری را تحت تأثیر قرار دهد.
خبرهایی که نباید از دست داد
افت شاخص دلار: با بالا رفتن ابهامات موجود در زمینه احتمال تصویب طرح کاهش مالیات‌ها در سنای آمریکا و همچنین احضار اعضای کمپین انتخاباتی ترامپ در زمینه پرونده دخالیت روسیه در انتخابات این کشور، شاخص دلار در معاملات صبح جمعه افتی ملموسی را تجربه کرد. (جزئیات خبر را اینجا بخوانید)
کفایت منابع ارزی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز: ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی از وضعیت مطلوب منابع ارزی بانک مرکزی خبر داد و گفت: سال گذشته در همین بازه زمانی شاهد رشد دلار بودیم، البته در سال جاری با یک نظم مناسب‌تری این افزایش قیمت صورت گرفته است و این یک تقاضای فصلی است که می‌تواند کنترل شود و نمی‌تواند استمرار پیدا کند.
این در حالی است که نرخ دلار در هفته گذشته از مرز روانی 4هزار و 100 تومان عبور کرد. ضمنا به نظر می‌رسد بازار سهام هنوز به اندازه کافی به رشد دلار در بازار آزاد واکنش نشان نداده است.
صندوق سرمایه‌گذاری نروژ از بازار نفت خارج می‌شود: نروژ به‌واسطه صندوق سرمایه‌گذاری خارجی هزار میلیارد دلاری خود همواره به‌عنوان یک الگو در کشورهای نفتی جهان معرفی می‌شود؛ زیرا این صندوق که بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری خارجی در جهان محسوب می‌شود، کمک کرده نروژ درآمدهای نفتی خود را برای استفاده بین‌نسلی ذخیره کند. حال بانک مرکزی نروژ از تصمیم خود برای فروش سهام متعلق به صندوق سرمایه‌گذاری نروژ در غول‌های نفتی جهان خبر داده است. هدف از این کار کاهش ریسک افت قیمت نفت برای اقتصاد نروژ و ایجاد تنوع در سرمایه‌گذاری خارجی این کشور عنوان شده است. این خبر که روز گذشته در صدر اخبار خبرگزاری‌های دنیا قرار گرفت، سه اثر مهم برای صنعت نفت به همراه دارد. فوری‌ترین و نخستین اثر این خبر کاهش قیمت سهام شرکت‌های نفتی دنیا بود. گفته می‌شود با توجه به چالش افت قیمت نفت این خبر نیز می‌تواند شرایط را برای شرکت‌های حوزه انرژی پیچیده‌تر کند. دومین اثر تصمیم نروژ برای بازار نفت افزایش احتمال پایان زودهنگام عصر نفت به واسطه گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش تقاضا است. اثر سوم خبر، سخت‌تر شدن شرایط عرضه سهام آرامکو برای عربستان است. شرایطی که ممکن است عربستان را یک گام دیگر از رویای اقتصاد بدون نفت دور کند. (جزئیات خبر را اینجا بخوانید)
